मेरो गजल यात्रा

मेरो गजल यात्रा

गजल, साहित्यको एउटा बिधा आफैँमा काब्यिक बिधा हो । विकीपीडियामा भनिएको छ कि गजल गित र कविता भन्दा फरक बिधा हो । मेरो र यो गजलको पारिवारिकता वा भनौँ साक्षतकार पनि निकै गोलमालपूर्ण अवस्थाबाट सुरू भएको छ । आजकल पनि अझै नजिक हुने र सिक्ने क्रम नै चल्दैछ । मेरो गजल यात्रा को सुरूवात समय पनि त्यति लामो छैन । ति दिनहरूमा गजल भनेर लेखिएका कतिपय लेखहरू भावना मात्र पनि भएछ ।

जब मैले गजल लेखन शुरू गरेँ वा भनौ गजल भनेर रचनाहरू कोर्न थालेँ त्यतिबेला १० कक्षा पढ्दैको समय थियो । त्यो बेला मलाई गजल के हो र यसको संरचना कस्तो हुन्छ भनेर समेत थाहा थिएन । मैले त केवल रेडियोमा वाचन सुनेर त्यसको भरमा कोरेको थिएँ । हो त्यै बेला कोरेका रचनाहरू भावनामात्रै भएका तर कतिपय भने मिल्न खोजेछ । यसैगरी मेरो साहित्यप्रतिको मोह पनि बढ्दै गयो । अलि पछि पनि एफ्. एम्. मा गजल बाचन सुन्ने र सुनेको दुरूस्तै कपि गरेर त्यो फेरि पढ्न थालेँ र गजल भनेरै अरू रचना कोर्न पनि थालेँ । एस्. एल्. सि. दिएलगत्तै गाऊँमै हुँदा बहकिने मन (मुक्तक विषेस कार्यक्रम) पनि सुरू भयो । यो सँगै मुक्तक पनि कोर्न थालियो सुनेकै भरमा । जब काठमाडौँ छिरियो तब सामाजिक संजाल फेसबुकसंग नाता पनि गाँसियो । यसै क्रममा फेसबुकमै मित्रहरू सँग रचना सेयर गर्ने एकअर्काको रचना पढ्ने, लाईक, कमेन्ट गर्ने क्रम पनि चल्यो । यसरि नै मलाई गजलको संरचना थाहा नहुँदा पनि मैले गजल नै बनाऊन थालिसकेछु । त्यतिबेला मलाई काफिया, रदिफ जस्ता आधारभूत कुराको समेत ज्ञान थिएन । तर पनि मैले अहिले आएर पढ्दा गजल नै बनेको पाएँ । मलाई २०६९  सालको अन्तिमतीर आईपुग्दा सम्म पनि गजलको पुर्ण ज्ञान थिएन । हुन त अझै सिक्दै छु ।

यो २०७०  साल सुरू देखि भने अरूको गजलको कमेन्टहरू या भनौँ अरूको गजलमा गरिएका कमेन्टहरू अद्यन गर्न थालेँ । कसैको गजलमा यो मनपय्रो, यो भएन, यो चाहिँ यो भएको भए अझ राम्रो हुन्थ्यो भन्थे । यसै आधारमा काफिया र रदिफ के हो भनेर सिकेँ । यसै समय अग्रज हरूसँग सोध्ने आँट पनि गरेको हो तर एक दुई जनालाई मात्र सोधेँ । अरूलाई सोध्ने त आँट नै पुगेन । र यसै समय ब्लगहरू डुलेर जानकारी लिने क्रम पनि चल्यो र आधारभूत संक्षिप्त रूपमा भएपनि जानेँ गजल । र हाल पछिल्लो समयमा आएर नेपालि विकीपिडीयामा दिईएका परिभाषा तथा उदाहरणको अद्यन गर्दैछु ।

मैले पहिले गजल लेख्दाको हाँसउठ्दो कुरा के भने मलाई शेर, काफिया, रदिफ, मिसरा, मतला, मत्ता, उला, शनी, भन्दा के भनेको होला जस्तो लाग्थ्यो । मैले त केवल मन शान्त पार्न हचुवा लेखेको थिएँ । र अन्त्यमा एउटा कुरा । अग्रज बर्गको लागि त वाहियात होला । तर पनि म जस्तै लेखन सिक्दै र सिक्न चाहाने मित्रहरूकौ लागी अर्को पोष्टमा संक्षिप्त जानकारी लिएर आउँला । भन्दै अहिलेलाई भने.…………….  Happy Blogging.